Otrzymałeś darowiznę od bliskiej osoby lub nabyłeś majątek w spadku? W takim przypadku kluczowe może być zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-Z2. To dokument, dzięki któremu możesz skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, ale tylko pod warunkiem spełnienia konkretnych warunków.
Poniżej znajdziesz szczegółowy poradnik: jak, kiedy i gdzie złożyć formularz SD-Z2, co powinien zawierać, jakie są terminy zgłoszenia, w jakich przypadkach trzeba go złożyć i jak uniknąć obowiązku płacenia podatku. Artykuł zawiera również przydatne wskazówki dla osób, które otrzymały darowiznę w gotówce, przelewem lub w postaci mieszkania.
Poniżej znajdziesz również plik PDF z formularzem do pobrania w wersji do druku.
Czym jest formularz SD-Z2 (zgłoszenie otrzymania darowizny, własności rzeczy lub praw majątkowych) i kiedy należy go złożyć?
Formularz SD-Z2 to oficjalny druk zgłoszenia otrzymania darowizny lub nabycia w drodze spadku przedmiotów lub praw majątkowych.
Kiedy wymagane jest zgłoszenie SD-Z2?
Zgłoszenie SD-Z2 dokonywane jest przez osoby należące do tzw. zerowej grupy podatkowej, czyli:
- małżonków,
- zstępnych (dzieci, wnuki),
- wstępnych (rodziców, dziadków),
- pasierbów,
- rodzeństwo,
- ojczyma i macochę.
Osoby z tej grupy, po spełnieniu warunku zgłoszenia otrzymania darowizny lub spadku na formularzu SD-Z2, są całkowicie zwolnione od podatku, niezależnie od wartości nabytego majątku. Zgłoszenie SD-Z2 dokonywane jest przez nabywców zaliczanych do tzw. najbliższej rodziny. Jeśli otrzymałeś darowiznę od jednej z tych osób, możesz skorzystać ze zwolnienia z podatku, ale tylko jeśli zgłosisz fakt otrzymania darowizny w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.
W jakich sytuacjach składa się druk SD-Z2?
Najczęstsze przypadki to:
- darowizna pieniędzy, mieszkania, samochodu, biżuterii lub innej rzeczy o dużej wartości,
- nieodpłatne zniesienie współwłasności i tytuły określone w art. 4a ustawy,
- nabycie praw majątkowych (np. udziałów w firmie).
Warto również wspomnieć o innych tytułach nabycia, takich jak nieodpłatne zniesienie współwłasności i tytuły określone w art. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn, które również mogą kwalifikować do złożenia tego druku, jeśli nabywca należy do zerowej grupy podatkowej. W przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności, gdy wartość nabytego majątku przekracza kwotę wolną od podatku dla danej grupy, a nabywca należy do grupy zerowej, również konieczne jest zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy na formularzu SD-Z2 w celu skorzystania ze zwolnienia.
Jak wypełnić formularz SD-Z2?
W dokumencie należy wpisać dane osobowe darczyńcy i obdarowanego, rodzaj i wartość darowizny (np. mieszkanie, dom, działka, pieniądze), a także datę jej otrzymania. W przypadku darowizny nieruchomości warto załączyć również odpis aktu notarialnego. Prawidłowe wypełnienie i terminowe złożenie SD-Z2 jest kluczowe, aby uniknąć konsekwencji finansowych i nieprzyjemności podatkowych.
🟩 Strona 1:
1. Identyfikator podatkowy (NIP lub PESEL) – wpisz swój numer PESEL (jeśli jesteś osobą fizyczną nieprowadzącą działalności).
2. Nr dokumentu – zostaw puste (wypełni urząd).
3. Status – zostaw puste (wypełni urząd).
4. Data nabycia – dzień, w którym otrzymałeś darowiznę (np. data aktu notarialnego).
5. Data powstania obowiązku podatkowego – taka sama jak w pkt 4, chyba że np. środki wpłynęły później na konto.
🟩 Sekcja A – Miejsce i cel składania zgłoszenia:
6. Urząd skarbowy – wpisz urząd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania obdarowanego.
7. Cel formularza – zaznacz pole „1. złożenie zgłoszenia”.
🟩 Sekcja B – Twoje dane jako obdarowanego:
8–23 – uzupełnij dane osobowe (imię, nazwisko, data urodzenia, adres zamieszkania, obywatelstwo itd.).
🟩 Sekcja C – Dane darczyńcy:
24–39 – uzupełnij dane osoby, od której otrzymałeś darowiznę (imię, nazwisko, PESEL, adres itd.).
🟩 Sekcja D – Tytuł nabycia:
40:
1. Dziedziczenie – zaznacz, jeśli nabywasz majątek w drodze dziedziczenia ustawowego (np. po zmarłym rodzicu, bez testamentu).
2. Zapis zwykły – gdy spadkodawca w testamencie wskazał, że określona rzecz lub prawo ma przypaść konkretnej osobie (nie będącej spadkobiercą ogólnym).
3. Dalszy zapis – zapis w testamencie, który nakłada obowiązek przekazania przedmiotu zapisu przez zapisobiercę innej osobie po spełnieniu określonych warunków.
4. Zapis windykacyjny – zaznacz, jeśli w testamencie notarialnym konkretny składnik majątku (np. nieruchomość) został bezpośrednio przypisany Tobie – nabywasz go automatycznie z chwilą śmierci spadkodawcy.
5. Polecenie testamentowe – spadkodawca nakłada na Ciebie (lub innego spadkobiercę) obowiązek wykonania określonego działania (np. opieki nad kimś, przekazania darowizny).
6. Darowizna – najczęstsze przy przekazaniu mieszkania, pieniędzy, auta – zaznacz, jeśli otrzymałeś coś w drodze umowy darowizny (ustnej, pisemnej lub notarialnej).
7. Polecenie darczyńcy – darowizna, w której darczyńca zastrzegł, że obdarowany ma wykonać określoną czynność (np. przeznaczyć pieniądze na edukację dziecka).
8. Zachowek – zaznacz, gdy nabywasz wartość majątku na mocy roszczenia o zachowek – czyli kwotę należną Ci jako spadkobiercy pominiętemu w testamencie.
9. Nieodpłatne zniesienie współwłasności i tytuły określone w art. 1a ustawy – gdy np. brat zrzekł się bezpłatnie udziału we wspólnym mieszkaniu na Twoją rzecz albo doszło do wyodrębnienia lokalu – dotyczy sytuacji niebędących klasyczną darowizną.
10. Nieodpłatna renta – rzadko spotykana forma nabycia – np. gdy otrzymujesz prawo do pobierania świadczeń (renty) bez obowiązku zapłaty.
11. Nieodpłatne użytkowanie – zaznacz, jeśli nabywasz prawo do użytkowania rzeczy lub nieruchomości bez zapłaty – np. możesz korzystać z lokalu bez konieczności jego kupna.
12. Nieodpłatna służebność – zaznacz, jeśli uzyskujesz np. prawo do korzystania z drogi dojazdowej lub mieszkania w domu należącym do innej osoby – bez płacenia.
13. Nabycie praw do wkładów oszczędnościowych na podstawie dyspozycji wkładcy – gdy np. zmarły wskazał Cię w banku jako osobę uposażoną do rachunku lub lokaty – tzw. dyspozycja na wypadek śmierci.
14. Nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego – zaznacz, jeśli otrzymujesz środki z funduszu inwestycyjnego (np. IKE/IKZE) na podstawie wcześniejszej dyspozycji zmarłego uczestnika.
🟩 Sekcja E – Nieodpłatne zniesienie współwłasności i tytuły określone w art. 1a ustawy:
41-43. Sekcja E formularza SD-Z2 dotyczy nabycia majątku w szczególnych formach: takich, które nie są klasyczną darowizną ani spadkiem, ale też powodują przeniesienie własności bez zapłaty (czyli nieodpłatnie).
Zaznaczasz ją tylko wtedy, gdy w sekcji D zaznaczyłeś kwadrat nr 9 („tytuły określone w art. 1a ustawy”).
🟩 Sekcja F – Dokument potwierdzający nabycie:
45. Przy zgłoszeniu spadku ustawowego, jeśli złożyłeś przed sądem lub notariuszem oświadczenie o jego przyjęciu.
46. Spadek został nabyty na podstawie testamentu.
47. Masz orzeczenie sądu o nabyciu spadku, które się już uprawomocniło.
48. Najczęstsze przy darowiźnie – zaznacz, jeśli nabycie nastąpiło na podstawie umowy darowizny, np. w formie aktu notarialnego lub pisemnej umowy z rodzicem.
49. Np. sądowa ugoda spadkowa lub cywilna dotycząca podziału majątku.
50. W wyjątkowych przypadkach – np. wypis z księgi wieczystej, zaświadczenie ze spółdzielni mieszkaniowej itp.
51. Sporządzony przez notariusza dokument, który ma taką samą moc prawną jak orzeczenie sądu – dotyczy spadku.
52. Gdy dziedziczysz majątek za granicą na podstawie unijnych przepisów (rzadkie przypadki).
🟩 Sekcja G – Przedmiot darowizny:
Wpisz dane dotyczące nieruchomości:
- a. – Opisz nieruchomość (np. “Lokal mieszkalny o pow. użytk. 48,20 m², nr KW…”).
- b. – Udział – jeśli całość, to wpisz „1/1”.
- c. – Adres nieruchomości.
- d. – Wartość rynkowa nieruchomości w dniu darowizny (np. „380 000 zł”).
🟩 Sekcja H – Stosunek do darczyńcy:
88. Zaznacz odpowiednie pole (np. „2. zstępny” – jeśli jesteś dzieckiem darczyńcy, „3. wstępny” – jeśli jesteś rodzicem itd.).
🟩 Sekcja I – Sposób przekazania środków:
89–92. Zaznacz, w jaki sposób darowizna została przekazana. Przy nieruchomości zwykle pomijasz ten punkt lub podajesz np. „rachunek bankowy”, jeśli była dopłata pieniężna.
🟩 Sekcja J – Uwagi:
93. Możesz wpisać numer telefonu i ewentualnie adres do korespondencji.
🟩 Sekcja K – Podpis:
94–96. Podaj datę wypełnienia, swoje imię i nazwisko oraz podpis.
🟩 Formularz SD-Z2 – druk do pobrania
Terminy i obowiązki – nie przegap 6 miesięcy!
Termin złożenia formularza SD-Z2 to 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny (czyli od dnia, w którym doszło do przekazania rzeczy/prawa lub wykonania przelewu).
Co się stanie po przekroczeniu terminu?
Jeśli nie złożysz zgłoszenia w terminie 6 miesięcy od nabycia, stracisz prawo do zwolnienia z podatku. W efekcie fiskus może naliczyć:
- podatek od spadków i darowizn, zgodnie z obowiązującą stawką dla danej grupy podatkowej,
- odsetki karne.
Wyjątkiem są sytuacje, gdy możesz udowodnić, że dowiedziałeś się o nabyciu majątku w późniejszym terminie – wtedy masz 6 miesięcy od momentu powzięcia tej informacji, ale musisz to odpowiednio uzasadnić.
Powstanie obowiązku zapłacenia podatku od spadków i darowizn
Obowiązek podatkowy powstaje w dniu:
- podpisania umowy darowizny,
- otrzymania przelewu,
- przeniesienia prawa do rzeczy.
W przypadku spadku – obowiązek powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia.
Gdzie złożyć formularz SD-Z2 i w jakiej formie?
Właściwy urząd skarbowy
Zgłoszenia dokonuje się w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania nabywcy.
Formularz można:
- złożyć osobiście,
- wysłać pocztą (decyduje data stempla),
- złożyć elektronicznie – online przez ePUAP lub e-Deklaracje.
Dokumenty wymagane przy zgłoszeniu
Do formularza SD-Z2 należy dołączyć (jeśli dotyczy):
- umowa darowizny, najlepiej w formie pisemnej,
- dowód przelewu bankowego,
- akt notarialny (np. przy darowiźnie nieruchomości),
- inne dokumenty potwierdzające nabycie.
Najczęstsze błędy przy wypełnianiu formularza SD-Z2
Brak załączników do druku (zależy od przypadku)
Do formularza SD-Z2 należy dołączyć konkretne załączniki, w zależności od rodzaju darowizny i sposobu jej przekazania. Nie są one zawsze wymagane przez prawo, ale w praktyce urząd skarbowy może ich zażądać w celu weryfikacji danych. Do najczęstszych załączników należą:
Potwierdzenie przelewu / przekazu pocztowego
- Kiedy wymagane?
Gdy darowizna ma postać pieniężną. - Dlaczego?
Aby skorzystać ze zwolnienia podatkowego, środki muszą być przekazane w sposób dokumentowany (przelew, SKOK, przekaz). Darowizna gotówkowa nie daje prawa do zwolnienia.
Umowa darowizny (jeśli została sporządzona)
- Kiedy wymagane?
W przypadku darowizn rzeczy lub praw majątkowych, zwłaszcza jeśli przekazanie nie odbyło się przez notariusza. - Dlaczego?
Potwierdza treść, datę i strony umowy, co ułatwia ocenę obowiązku podatkowego.
Akt notarialny
- Kiedy wymagany?
Przy darowiźnie nieruchomości (mieszkania, domu, działki). - Dlaczego?
Akt notarialny to forma obowiązkowa przy przeniesieniu własności nieruchomości. Choć notariusz zwykle przekazuje dane do urzędu, i tak warto dołączyć kopię przy samodzielnym zgłoszeniu.
Inne dokumenty potwierdzające nabycie
- np. wypis z księgi wieczystej, dokument potwierdzający wartość rynkową rzeczy, dowód rejestracyjny pojazdu w przypadku darowizny auta.
Nieprawidłowa wartość darowizny
Urząd może zakwestionować podaną wartość – należy podać realną wartość rynkową.
Błędy formalne
- Brak podpisu,
- nieczytelne dane osobowe,
- brak wskazania grupy podatkowej.
Darowizna a spadek – kiedy wypełniamy SD-Z2?
Formularz SD-Z2 dotyczy zarówno darowizny, jak i niektórych przypadków spadku – zwłaszcza jeśli występuje nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od bliskiej osoby i chcemy skorzystać ze zwolnienia.
Jeśli natomiast spadek nie kwalifikuje się do zwolnienia (np. spadkobierca spoza zerowej grupy podatkowej) – należy rozliczyć się na formularzu SD-3.
Otrzymałeś mieszkanie w darowiźnie i nie wiesz, co dalej?
Jeśli dostałeś mieszkanie w darowiźnie, ale nie masz czasu, wiedzy ani ochoty, żeby zajmować się formalnościami, podatkami i sprzedażą – zgłoś się do nas. Odkupimy Twoją nieruchomość nawet za 90% jej wartości rynkowej, a co najważniejsze – przejmiemy na siebie cały proces. Zajmiemy się za Ciebie zgłoszeniem SD-Z2, kontaktem z urzędem skarbowym, dokumentacją i finalizacją transakcji. Wystarczy jeden telefon lub formularz kontaktowy – resztą zajmujemy się my.
